.

15. Golesz

Golesz

Podstawowe informacje:
Kod: PLH180031
Specjalny Obszar Ochrony siedlisk (SOO)
Region biogeograficzny: kontynentalny
 Powierzchnia: 260,9 ha
Region administracyjny:
 Województwo podkarpackie –  100%
Gminy:  m.Jasło, Jasło, Kołaczyce

Sprawujący nadzór :
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie 

 

Charakterystyka obszaru

 Obszar o powierzchni 260,9 ha leży na terenie wsi Krajowice, w przysiółku Podzamcze, gminie Kołaczyce, w sąsiedztwie miasta Jasła. W sensie geobotanicznym znajduje się on w południowo-zachodnim krańcu Pogórza Strzyżowskiego, w zachodniej części pasma Wzgórz nad Warzycami.

W południowej części obszaru, na 27,45 ha powierzchni znajduje się rezerwat geologiczny Golesz, utworzony w 2000 roku.  Obszar Natura 2000 "Golesz" to w większości stromo nachylone stoki, od strony południowej opadające ku dolinie Wisłoki. Rozciąga się on na wysokości od 220 do 340 m n.p.m. Mniejsze spadki obserwuje się w części wierzchowinowej, gdzie z kolei bardziej urozmaicona jest mikrorzeźba terenu. Przepływające potoki są płytkie, mocniej wcinają się w teren w dolnych jego partiach. W części zachodniej znajdują się liczne wychodnie piaskowca ciężkowickiego oraz pozostałości umocnień obronnych średniowiecznego zamku Golesz w postaci wału, fosy, majdanu oraz resztek wieży i bramy wjazdowej. W północnej części rezerwatu "Golesz", na spłaszczeniu wierzchowinowym powstało siedlisko lasu wyżynnego, zaś w obniżeniach nad potokami i w miejscach wysięku wód - siedlisko lasu wyżynnego - wariantu wilgotnego.  Wykształcone jest tu zasadniczo jedno piętro roślinności - piętro pogórza. Panującym zbiorowiskiem leśnym jest grąd z dużym udziałem gatunków charakterystycznych dla grądów. W wyższych położeniach przeważa również grąd, ale w postaciach bardziej nawiązujących do buczyny, ze względu na liczny udział gatunków charakterystycznych dla związku buczyny mezo- i eutroficznych lasów liściastych. Występujące tu płaty grądu zajmują siedliska umiarkowanie wilgotne i świeże, na glebach brunatnych. Jednak na znacznych terenach związek ten został silnie zniszczony w wyniku gospodarczej działalności człowieka. Obecny stan zbiorowisk grądowych znacznie odbiega od pierwotnego i tylko w niewielu miejscach spotyka się płaty o charakterze zbliżonym do naturalnego. Panujące na opisywanym terenie grądy wykazują duże zróżnicowanie spowodowane zespołem czynników glebowych, które decydują o wykształceniu się kilku podzespołów (m.in. grądu kokoryczkowego). Występuje tu również podgórski łęg jesionowy, uboga buczyna górska i podgórska dąbrowa. W budowie pokrywy roślinnej tego terenu niewielki udział mają zbiorowiska porębowe wieloletnich roślin ruderalnych, nitrofilne zbiorowiska okrajkowe i dywanowe, a także sadzone lasy sosnowe i modrzewiowe. Wśród zbiorowisk leśnych tego terenu występują także  zbiorowiska łęgowe w dolinach potoków.

W obszarze występują również jaskinie nieudostępnione do zwiedzania. W podszycie lasu - poza roślinnością charakterystyczną dla tych obszarów jak:  obrazki alpejskie, bluszcz, konwalia, kopytnik, pierwiosnek, wawrzynek wilczełyko -  występują także: pokrzyk wilcza jagoda, buławnik mieczolistny, kostrzewa górska, groszek czerniejący, nawrocik lekarski, miodownik melisowaty, gnieźnik leśny, paprotka zwyczajna, kokoczka południowa, barwinek pospolity i fiołek przedziwny. W obszarze znajdują się siedliska bociana białego.

Klasy siedlisk:

- lasy liściaste – 65%,
- lasy iglaste –  12%,
- lasy mieszane – 22%,
- siedliska rolnicze – 1%,

Formy ochrony istniejące w obszarze:

Rezerwat przyrody  Golesz

 Zagrożenia:

Podstawowe zagrożenia dla środowiska przyrodniczego obszaru "Golesz" wynikają z:

  • prowadzonej gospodarki leśnej, ograniczającej naturalne procesy regeneracji i różnicowania wiekowego drzewostanów,
  •  przerębywania niektórych oddziałów leśnych wskutek czego następuje ograniczanie możliwych miejsc bytowania ptactwa i bezkręgowców oraz niszczenie ściółki,
  • usuwania przewróconych kłód i martwych drzew,
  • rozgrzebywania ściółki przez grzybiarzy,
  • odwadniania terenów źródliskowych,
  • turystyki w rejonie rezerwatu.

                                                                          Gatunki ważne dla Europy

Siedliska

Kod

Nazwa siedliska

8310

Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania

9110

Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)

9130

Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)

9170

Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)

91E0

Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae-fragilis, Populetum albae, Alnenion

Ptaki

A030

Bocian czarny

Inne ważne gatunki zwierząt i roślin

Rośliny

Obrazki alpejskie

Fiołek przedziwny

Kopytnik pospolity

Pokrzyk wlicza jagoda

Barwinek pospolity

Konwalia majowa

Buławnik mieczolistny

Groszek czerniejący

Nawrot lekarski

Miodownik melisowaty

Wawrzynek wilczełyko

Goździk kosmaty

Kruszczyk szerokolistny

Skrzyp olbrzymi

Kruszyna pospolita

Przytulia wonna

Bluszcz pospolity

Gnieźnik leśny

Podkolan biały

Paprotka zwyczajna

Pierwiosnek wyniosły

Cebulica dwulistna

Kłokoczka południowa

  

Mapa poglądowa:

15-1


Mapy szczegółowe: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/?obszar=PLH18031

Źródła danych:

  • Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
  • Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie
  • Europejska Agencja Środowiska
Czytany 4137 razy